Jyri Nieminen beoordeelt de prestaties van Martínez, Livaković en Noppert

DE KEEPERSTRAINER I TEKST: ANDRE KRUL I BEELD: KYLE TERADA

Emiliano Martínez werd in december uitgeroepen tot beste keeper van het WK. Jyri Nieminen is het hier niet mee eens. “Dominik Livaković heeft de meeste indruk op mij gemaakt,” aldus de keeperstrainer van New York Red Bulls. Nieminen deelt zijn bevindingen van beide doelmannen en gaat ook in op de prestaties van Andries Noppert.  

Emiliano Martínez was zonder twijfel de meest opvallende doelman op het afgelopen WK. De Argentijn stond zowel op als buiten het veld vol in de schijnwerpers. Zo stormde hij na de gewonnen wedstrijd tegen Nederland vol bombarie op Louis van Gaal af en maakte de Aston Villa-doelman met de gouden handschoenen in zijn handen een opvallend obsceen gebaar. Maar wat de keepersspecialisten vooral bij zal blijven, zijn de beslissende redding in de finale tegen Frankrijk op het schot van Randal Kolo Muani en de gestopte penalty’s. Dat de WK-winnaar werd uitgeroepen tot beste doelman leidde tot weinig gefronste wenkbrauwen. 

Negatieve stap 

“Tegen Frankrijk speelde Martínez een fantastische wedstrijd. Hij maakte een geweldige save op een ongelofelijk kritisch moment.” zegt Jyri Nieminen. “Maar desondanks ben ik het niet met de uitslag eens. Alhoewel ik geen keeper wil afrekenen op één wedstrijd of één schot, vind ik dat je als beste keeper van het toernooi de 2-2 van Mbappé in de finale moet pakken. Het was zeker geen makkelijke situatie, want de bal was hoog in de lucht en werd door Mbappé met veel snelheid naar beneden geschoten. De afstand tussen de plaats van het schot en het doel was echter behoorlijk groot, waardoor Martínez genoeg tijd had om te reageren. De bal werd dusdanig in de hoek geschoten dat hij wel met zijn hand moest reageren en niet met zijn voet, maar ik vind dat hij meer uit zijn techniek had kunnen halen. Had hij een negatieve stap gemaakt, dat wil zeggen zijn linkerbeen iets naar binnen gezet, dan had hij meer ruimte gehad voor zijn lichaam om een sterke hand achter de bal te krijgen. Nu kon Martínez de bal alleen aanraken.” 

“Ik vind dat je als beste keeper van het toernooi de 2-2 van Mbappé in de finale moet pakken”

Bij het eerste doelpunt van Weghorst tegen Nederland zag de Finse keeperstrainer min of meer hetzelfde gebeuren. “De bal werd naar de grond gekopt en kwam niet zo ver van Martínez zijn voet. Martínez dook echter min of meer de lucht in, in plaats van door middel van een negatieve stap krachtig naar de grond af te zetten.” 

Overlevingsinstinct 

De voornaamste kritiek van Nieminen is gericht op de technische vaardigheden van Martínez. Dat de 1,95 meter lange doelman geen stilist is, maar meer speelt als een Argentijnse straatvechter, bleek bij de penaltyseries tegen Nederland en Frankrijk. Hij deed er alles aan om de spelers uit hun concentratie te halen. Wie de gestopte penalty van Kingsley Coman goed bekijkt, ziet dat Martínez zijn handen niet eens goed achter de bal kreeg, maar redding bracht met zijn hoofd. “Martínez is een extreem competitieve keeper. Een echte winnaar die beschikt over een overlevingsinstinct. Dit maakt dat hij zich minder focust op het technische gedeelte. Ik heb het geluk gehad om met een aantal Argentijnen te werken en dit is hoe zij zijn. In Europa wordt weleens gezegd: als je titels wilt winnen, moet je met tenminste één Argentijn spelen. Misschien is Emi Martínez hier een groot voorbeeld van.”

“Martínez is een extreem competitieve keeper. Een echte winnaar die beschikt over een overlevingsinstinct. Dit maakt dat hij zich minder focust op het technische gedeelte”

Nieminen heeft nog een reden waarom hij Martínez niet de beste keeper van het toernooi vindt. “Over het hele WK genomen heeft hij zich niet genoeg onderscheiden.” Dit is overigens geen kritiek. “Argentinië domineerde simpelweg in veel wedstrijden het spel, waardoor Martínez weinig in actie hoefde te komen en echt belangrijke reddingen kon maken.” Kroatiëkeeper Dominik Livaković kon zich wél onderscheiden (zie afbeelding 1 voor de statistieken van Livaković en Martínez). Voornamelijk in de kwartfinale tegen Brazilië keepte hij uitstekend. Waarschijnlijk zijn er weinig keepersliefhebbers die hem voor het wereldkampioenschap al op de radar hadden staan. De Kroatische verrassing was volgens Nieminen dé WK-revelatie.

Dominik Livaković 

“Vanwege de grote rol die hij voor zijn team gespeeld heeft, was Livaković voor mij de beste keeper van het toernooi. Hij liet zien over heel veel kwaliteiten te beschikken die een moderne keeper nodig heeft. Livaković is in staat om op het goede moment te anticiperen, waardoor hij op het juiste moment op de juiste plek is om een redding te maken. Zijn timing om in 1:1-situaties naar voren te komen en op tijd te stoppen met lopen is extreem goed. Hierdoor is hij volledig in balans wanneer hij op de doelpoging moet reageren. Dat geeft hem een heel groot voordeel. Daarnaast beheerst Livaković de verschillende 1:1-technieken, zoals de bloktechniek, en weet hij wanneer hij welke techniek moet toepassen. Verder vind ik hem sterk in zijn reactie op schoten van dichtbij en van afstand.” 

In de wedstrijd tegen Brazilië groeide Livaković uit tot de grote held aan Kroatische zijde. Ondanks zijn lovende woorden is Nieminen ook kritisch op de doelman van Dinamo Zagreb. “In alle situaties koos Livaković voor de juiste techniek en voerde deze vervolgens perfect uit, op één moment na.” Dit leidde direct tot de enige tegentreffer. Bij het doelpunt van Neymar had Livaković beter in een wijdblok kunnen komen of naar voren kunnen duiken om de bal met zijn handen aan te vallen. Op deze manier zou Neymar geen mogelijkheid hebben gehad om hem heen te gaan.”

“Bij het doelpunt van Neymar had Livaković beter in een wijdblok kunnen komen of naar voren kunnen duiken om de bal met zijn handen aan te vallen”

Nieminen denkt wel te weten waarom Livaković niet in staat was om een helemaal perfecte wedstrijd te spelen. “Deze situatie vertelt misschien iets over zijn geschiedenis. Livaković speelt in de Kroatische competitie, waar hij niet gewend is om tegenover spelers als Neymar te staan. Misschien dat hij dacht dat de ruimte voor Neymar om nog iets doen al dichtgemaakt was.” De 35-jarige keeperstrainer zegt dat alle goede acties van Livaković én het tegendoelpunt aangeven hoe belangrijk het is om op 1:1-situaties te trainen (zie oefening 1 en 2). “Het gaat eerst om het aanleren van de technieken en dan om deze op het juiste moment toe te passen. Dit is een kwestie van ongelofelijk veel trainen en heel veel in situaties komen.”

Andries Noppert 

Onze ‘eigen’ Andries Noppert is in Nederland veelal geprezen om zijn prestaties. Hoe kijkt een buitenlandse keeperstrainer naar de verrichtingen van de Heerenveengoalie? Nog meer dan Livaković miste Noppert ervaring op het allerhoogste niveau. “Voor mij was het een grote verrassing dat Nederland met Noppert speelde en dat Van Gaal en Hoek geloofden dat hij de beste keeper was.” Nieminen praat vol bewondering over het lef van Oranjes technische staf. “Ik hoop dat het een voorbeeld voor andere landen is om altijd voor de beste keeper te kiezen. Ongeacht de leeftijd en ervaring. Het gaat elke keer om het observeren en evalueren van de doelman vanaf het nulpunt. Tuurlijk zijn er keepers die een bepaalde status hebben, zoals Neuer en Courtois, en zij zijn nog steeds spot on, maar het moet niet de bedoeling zijn dat er pas gekeken wordt naar andere opties wanneer zij gestopt zijn.”

“Ik hoop dat de keuze voor Noppert een voorbeeld is voor andere landen om altijd voor de beste keeper te kiezen. Ongeacht de leeftijd en ervaring”

Omdat Nederland momenteel niet beschikt over een absolute wereldtopper, was de keuze van Van Gaal en Hoek waarschijnlijk iets makkelijker. Als Nieminen net zo kritisch naar Noppert kijkt als naar Martínez en Livaković, tot welke conclusie komt hij dan? “Mijn eerste indruk van hem, voordat ik hem uitgebreid ging analyseren, was dat hij goed genoeg is om een WK te spelen. Maar nu ik al zijn acties bekeken heb, denk ik niet dat hij de doelman was die je nodig hebt om de wereldbeker te winnen. Hij beweegt goed en beschikt over vaardigheden van de moderne keeper, maar in sommige situaties vond ik hem minder goed handelen.” 

Nieminen heeft het dan bijvoorbeeld over zijn optredens in 1:1-situaties. Een aspect waar de oud-trainer van Orlando Pirates veel waarde aan toekent. “In het voorwaarts blokken van de bal of het agressief zijn naar de bal toe, zag ik niet wat de allerbeste keepers van de wereld doen. Kort samengevat kan ik zeggen dat hij een vrij complete keeper is. Hij is goed aan de bal, bij voorzetten, in shotstopping. Hij lijkt alles te hebben, maar voor mij ontbreekt iets speciaals. Zeg maar de X-factor.”

“Noppert lijkt alles te hebben, maar voor mij ontbreekt iets speciaals. Zeg maar de X-factor”

Thibaut Courtois 

Met wie Noppert volgens Nieminen qua speelstijl goed te vergelijken is en wel deze X-factor heeft, is de al eerder genoemde Thibaut Courtois. “Ik heb ook wedstrijden van Heerenveen teruggekeken en het voornaamste verschil is het lezen van en anticiperen op spelsituaties. Courtois is in staat om bij schoten zó goed te lezen wat er gaat gebeuren, dat hij een splitsecond eerder kan handelen. Dit doet hij bijvoorbeeld aan de hand van de lichaamspositie van de aanvaller en hoe de bal ten opzichte van zijn voet ligt. Ook kijkt hij hoe de dichtstbijzijnde verdediger druk op de aanvaller zet. Hierdoor hoeft hij niet tot het allerlaatste moment te wachten met reageren. Ondanks zijn fysieke mogelijkheden lijkt Noppert soms net niet in staat om een bal te pakken die wel houdbaar is. Dit lijkt een zwakke plek te zijn.”

“Courtois is in staat om bij schoten zó goed te lezen wat er gaat gebeuren, dat hij een splitsecond eerder kan handelen”

Courtois speelt en traint al heel veel jaren op het allerhoogste niveau en Nieminen denkt dat hij mede daarom zo sterk is in het lezen van schoten. “Waarschijnlijk was Courtois in het begin aan het struggelen toen hij het tegen spelers van wereldklasse moest opnemen. Hij heeft een manier moeten vinden om toch de ballen tegen te houden. Ervaring opdoen op een hoog niveau en heel veel in herhalingen komen zijn daarom enorm belangrijke zaken. Noppert heeft wat dit betreft wat jaren gemist, maar ik denk dat hij met de juiste coaching en de juiste uitdagingen op een hoger niveau kan komen. Toch zie ik het niet gebeuren dat hij een van de besten ter wereld wordt.”

 Jyri Nieminen kwam op 2 december 1987 ter wereld in het Finse Tampere. Als doelman speelde hij voor verschillende (prof)clubs in zijn geboorteland, maar als keeperstrainer zette hij de grootste stappen. Nieminen was actief voor BK-46, FC Honka en TPS, alvorens hij de stap zette naar het buitenland. Via Estland, waar hij de keepers van diverse nationale jeugdelftallen trainde, belandde de ambitieuze trainer in Qatar. Hier werkte hij voor de nationale bond (onder 17) en in de ASPIRE Academy. Na een half jaar San Jose in Amerika gediend te hebben, vertrok Nieminen naar Orlando Pirates in Zuid-Afrika. Vanaf januari 2021 tot op heden is hij actief in de MLS. Met veel plezier en passie tilt hij de doelmannen van New York Red Bulls naar een hoger niveau.

Oefening 1: decisionmaking in 1:1-situaties 

Organisatie:

• Trainer speelt samen met K3 en K4. Zij mogen gehele ruimte bespelen en scoren bij K1 of K2. K5 helpt K1 en K2 als verdediger
• Er wordt net zo lang doorgespeeld tot bal uit veld is of doelpunt valt. Trainer start dan met nieuwe bal
• Altijd doorspelen bij rebounds. Er mag dan op beide doelen gescoord worden. Dus stel dat K1 bal los laat, dan mogen trainer, K3 en K4 ook scoren bij K2
• Wanneer K1 of K2 bal verovert opent hij bal naar trainer 
• Na aantal minuten draaien keepers door van positie 

Variatie: 

• Veld groter of kleiner maken of op kleinere doelen spelen (afhankelijk van leeftijd en niveau) 
• Bij minder keepers kan er gespeeld worden met veldspelers. Dit heeft zelfs de voorkeur. Functie K3 en K4 kan worden ingenomen door aanvallers, functie K5 door verdediger. Rol K5 kan ook worden ingenomen door assistent-keeperstrainer  
• Er moet binnen bepaalde tijd (bv. 10 seconden) tot doelpoging worden gekomen 

Coaching: 

• Keepers in doelen moeten steeds juiste keuze maken om uit te komen om bal aan te vallen of doel te verkleinen, te blokken of te blijven staan. Bij uitkomen en blokken is timing belangrijk: op juiste moment naar voren komen en op juiste moment stilstaan 
• Er moet snelheid in spel zitten. Trainer, K3 en K4 moeten bal snel rondspelen en snel tot doelpoging komen
• K1 en K2 moeten goed samenwerken met K5: zorgen dat hij bal kan onderscheppen of bij schot deel van doel afschermt

Oefening 2: decisionmaking in 1:1-situaties 

Organisatie: 

• Trainer speelt bal tussen poppen of achter poppen langs naar K2 of K3. K1 moet doelpunt voorkomen
• K2 en K3 kunnen op verschillende plaatsen positie kiezen en moeten direct schieten om te scoren 
• Na ongeveer 6 series draaien keepers door 
• Altijd met rebound spelen: trainer en beide keepers doen mee voor rebound

Variatie:

• K2 en K3 mogen bal meerdere keren raken (bepaal een maximaal aantal) 
• K2 en K3 mogen 1^e bal naar andere keeper spelen (moet directe bal zijn) 
• Trainer speelt ballen vanaf andere positie
• Trainer mag ook indribbelen of direct op doel schieten

Coaching: 

• Startpositie K1 moet zo zijn dat hij verschillende keuzes (zie hieronder) kan maken
• K1 moet steeds juiste keuze maken om uit te komen om bal aan te vallen of doel te verkleinen, te blokken of te blijven staan. Bij uitkomen en blokken is timing belangrijk: op juiste moment naar voren komen en op juiste moment stilstaan