Maarten Arts heeft een lijst opgesteld met tien vaardigheden die de moderne keeperscoach volgens hem zou moeten beheersen. In Keepersmagazine 8 heeft hij de eerste twee vaardigheden toegelicht. Vaardigheid 4 van Maarten Arts gaat over creatief denken.
Turnhal
Out of the box denken: het is een populair begrip en ook Maarten Arts spreekt erover. Hij geeft een voorbeeld: “Stel dat een jeugdkeeper problemen heeft met het vallen aan één kant, denk dan na over of je hier een oplossing voor kan vinden. Je kunt hem bijvoorbeeld meenemen naar een turnhal en hem daar op een zachte mat laten vallen. Of je kijkt of je ergens een oud matras kunt vinden. In eerste instantie probeer je zelf iets te vinden, maar mocht je er niet uitkomen, dan kun je altijd met collega’s of andere specialisten praten. Zit het bij een keeper op het mentale vlak niet goed, dan kan het helpen om de hulp van een mental coach in te schakelen.”
Dodelijk
Creatief denken houdt volgens Arts ook in dat de keeperstrainer in de dagelijkse praktijk heel veel variatie in zijn oefenvormen aanbrengt. “Qua keeperstechnieken die je kunt trainen kom je tot tien à twaalf verschillende dingen. Ik ken heel veel trainers die dan steeds bij dezelfde oefenvormen uitkomen om een bepaalde techniek te trainen, maar er is natuurlijk niets zo dodelijk voor de motivatie van een keeper als steeds met dezelfde vormen aankomen. Het gaat er juist om steeds andere oefeningen te verzinnen. Bijkomend voordeel voor de keeperstrainer is dat de training geen routine wordt. Dan kun je met het gevoel het veld opstappen van ‘ik heb weer wat nieuws bedacht en ben benieuwd of het gaat lukken’. Dat zal ook zijn weerslag hebben op de keepers. Harald Wapenaar gaf me eens een mooi compliment. ‘Bij jou wisten we nooit wat we gingen doen, waardoor ik altijd geprikkeld werd,’ zei hij.”
“Er is voor de motivatie van een keeper niets zo dodelijk als steeds met dezelfde vormen aankomen”
Excuses
Het integreren van hulpmiddelen in de trainingen is een manier om tot meer variatie te komen. “Op de eerste plaats is er veel winst te halendoor trainingen te filmen, zowel voor jezelf als voor de keepers. Je kunt dingen duidelijk aan de keepers laten zien en voor jezelf de inhoud en uitvoering van de training die je hebt voorbereid beoordelen.” Budget mag hierbij geen excuus zijn. “Vaak hoor je van trainers in het amateurvoetbal ze niet het budget hebben van clubs in het betaald voetbal, maar iedereen heeft een mobiele telefoon die je op een statief kunt zetten. Zelf werk ik veel met een GoPro. Deze zet ik bijvoorbeeld achter het doel om de positiekeuze van de doelman in partijvormen te analyseren.” Sommige (prof)clubs werken met zogenaamde fitlights. Lichtkleuren branden op, waarop de keeper moet reageren. Volgens Arts zijn er andere vormen om het reactievermogen te trainen. “Het is veel goedkoper om verschillende kleuren pylonen te gebruiken. Deze kun je de lucht insteken, waarna de keeper moet reageren door het uitvoeren van de taak die aan een bepaalde kleur verbonden is.”
Hoteltuin verbouwd
Daarnaast zijn er talrijke andere mogelijkheden om creatief te zijn en variatie aan te brengen. “Op trainingskamp in Hoenderloo met Lierse SK vond ik eens een hek die we gebruikt hebben om ballen tegenaan te schieten. Via het hek schoten de ballen alle kanten op en kon het reactievermogen getraind worden. Hetzelfde kun je doen wanneer er een muur rondom het veld is.” Waar het in feite om gaat is spelen met de omstandigheden die de keeperstrainer in een bepaalde omgeving of setting aantreft. Arts: “Op trainingskamp met FC Utrecht op Cyprus konden we vanwege de hevige regenval niet op de velden trainen. We hebben toen de hele hoteltuin verbouwd en daar met de keepers getraind. Probeer zoveel te mogelijk te variëren en rendement te halen uit de mogelijkheden die je hebt bij je club. Dan is het een feestje voor jezelf en voor de keeper.”
Sekte
Als laatste legt Maarten Arts uit hoe belangrijk het voor een keeperstrainer is om een brede blik te hebben en hoe hij zijn positie in de staf, en daarmee ook die van de keepers, kan versterken. Niet alleen creativiteit speelt hierin een rol, maar voornamelijk veelzijdigheid. “Als keeperstrainer moet je je, voor een optimaal rendement, verplaatsen in de denkwijze van al je keepers. Iedereen denkt anders en heeft een andere benadering nodig. Van de keeperstrainer vraagt dit een bepaalde creativiteit. Probeer je daarnaast te verplaatsen in de denkwijze van de staf, om te voorkomen dat je met je keepers een soort sekte gaat vormen. Vraag je af hoe je collega’s tegen je keepers aan kijken en wat je eigen rol in de staf is. Wat kun je eraan doen om je positie te versterken of te verbeteren? Als je als keeperstrainer ervoor kiest om alleen maar mee te gaan in een discussie die over keepers gaat en je afzijdig houdt bij andere discussies, dan zul je geen sterke positie in de staf hebben.”
“Probeer je daarnaast te verplaatsen in de denkwijze van de staf, om te voorkomen dat je met je keepers een soort sekte gaat vormen”
Power
Arts vervolgt: “Dat heeft zijn weerslag op hoe zij over jou denken en op de plaats van de keepers in het geheel. Daarom zeg ik tijdens de cursussen ook altijd tegen keeperstrainers dat ze ervoor moeten zorgen dat ze ook hun gewone trainersdiploma’s halen, omdat het hun positie in de staf versterkt. Ik heb zelf UEFA A en tien jaar ervaring op het hoogste amateurniveau van Nederland. Dan wordt je positie sterker, waardoor je ook andere dingen kunt doen naast het trainen van keepers.”
Het organiseren van de verdedigende spelhervattingen is hier een voorbeeld van. Bij veel clubs is dit een taak die is weggelegd voor de keeperstrainer. “Hoe breder je bent opgeleid en hoe completer je als keeperstrainer bent, hoe groter je invloed is. Het is goed als je mening ook wordt gevraagd over zaken die niet direct met keepen te maken hebben. Op deze manier heb je meer power om voor je keepers op te komen, zeker als het gaat om situaties die buiten de geïsoleerde keeperstraining liggen.”
